Jak dbać o naczynia z ceramiki?

Jakie są rodzaje naczyń z powłoką ceramiczną?

Naczynia ceramiczne to najogólniej mówiąc naczynia wykonane z gliny i utwardzone w procesie wypalania. W węższym znaczeniu chodzi o naczynia wykonane z innej gliny niż kaolinowa i właśnie z takim użyciem słowa „ceramika” spotkasz się najczęściej. 

Poszczególne rodzaje ceramiki różnią się między sobą składem surowcowym, sposobem czy temperaturą wypalania oraz jakością. Wyróżniamy następujące rodzaje ceramiki:

• porcelana – wykonana z gliny z dodatkiem kwarcu, a następnie wypalana w bardzo wysokiej temperaturze. Jej charakterystyczną cechą jest przepuszczalność dla światła, zerowa nasiąkliwość i niska przewodność cieplna,

• kamionka – wypalany w wysokiej temperaturze materiał to mieszanka gliny, szamotu, soli i piasku kwarcowego. Nie przepuszcza światła, ale jest bardzo wytrzymała mechanicznie,

• fajans – to coś w rodzaju gorszego gatunku porcelany. Nie przepuszcza światła i ma większą nasiąkliwość, dlatego pokrywa się go grubą warstwą szkliwa.

Czy możliwe jest wyłącznie mycie ręczne?

Współczesne naczynia porcelanowe bez misternych zdobień i złoceń najczęściej można bezpiecznie myć w zmywarce (z użyciem produktów do mycia naczyń) albo wkładać do kuchenki mikrofalowej. Odpowiednie oznaczenia na pewno znajdują się na opakowaniu (szukaj informacji w rodzaju „Microwave and dishwasher safe” albo symboli graficznych). 

Jednak jeśli na brzegach talerzy lub uszku dzbanka czy kubka znajduje się lśniący, złoty lub srebrny pasek, lepiej myć je ręcznie, delikatnie ciepłą wodą. Myj je miękką ściereczką i z pominięciem silnych detergentów. Po kilku razach w zmywarce ozdobny pasek może się wytrzeć, zmatowieć lub całkiem zniknąć. Podobnie wygląda sytuacja wiekowej zastawy porcelanowej. Raczej nie jest ona przystosowana do temperatury wody ani detergentów używanych w zmywarkach. Takie naczynia również lepiej myć ręcznie za pomocą miękkiej ściereczki.

Jak dbać o naczynia kamionkowe i wyroby ceramiczne?

Naczynia z kamionki zazwyczaj się dużo grubsze niż porcelanowe oraz odporne na działanie kwasów (nasze babcie kisiły przecież ogórki i kapustę w kamionkowych słojach). Doskonale nadają się do codziennego użytkowania, a także zapiekania czy serwowania gorących napojów (długo utrzymują ciepło). Podobnie jak naczynia porcelanowe można je myć w zmywarce oraz podgrzewać na nich potrawy w kuchence mikrofalowej.

Co z naczyniami z fajansu?

Niewprawne oko może mieć problem z odróżnieniem pomalowanego na biało fajansu od porcelany. Jednak wystarczy popatrzeć na dane naczynie pod światło – fajans nie przepuści ani promyczka. Poza tym biel porcelany jest czysta, szlachetna, a fajansu – szarawa (choć widać to najczęściej porównując dwa kubki albo dwie ceramiczne filiżanki). Fajansowe kubki i filiżanki są też dużo tańsze od porcelanowych.

Współczesne fajansowe naczynia nadają się do mycia w zmywarce, jednak należy bardzo uważać na wszelkie uszkodzenia szkliwa. Uszczerbienia, pęknięcia czy „pajączki” sprawiają, że materiał zaczyna chłonąć wodę i szybciej ulega zniszczeniu. Najlepiej więc myć je ręcznie i uważać na duże zmiany temperatury wody. Podobnie sprawa wygląda ze starszymi egzemplarzami z fajansu.

Niezależnie od tego, z jakiego rodzaju ceramiki są wykonane Twoje naczynia, dbanie o nie zapewni im ładny wygląd na wiele lat. Pamiętaj o stosowaniu się do instrukcji producenta oraz używania łagodnych detergentów o ręcznego mycia.